Zdzisław Stanisław Walczak: "PODGAJE"
|
"Przełamanie Wału Pomorskiego w 1945 roku przez 1 Armię WP "-lewa część tryptyku pt." PODGAJE"- olej , płótno , 80x100 cm. 1989 r.[Walki o Podgaje były bardzo zacięte. Trwały od 31 stycznia do 3 lutego 1945 roku. Kilkakrotne próby zdobycia wsi z marszu nie powiodły się.Dowódca 2 batalionu piechoty kapitan Zalewski 31 stycznia otrzymał zadanie zajęcia wsi Podgaje. Około godz. 14.00 4 kompania piechoty pod dowództwem podporucznika Alfreda Sofki wyruszyła w kierunku wsi. Wraz z środkami wzmocnienia liczyła ona około 80-ciu żołnierzy. Jej zadaniem było rozpoznanie nieprzyjaciela i w przypadku sprzyjających okoliczności, zajęcie i utrzymane wsi do nadejścia sił głównych. Po przejściu mostu na Gwdzie w miejscowości Grudna, żołnierze nie zachowując należytej ostrożności maszerowali przez las w kierunku Podgajów. Po wyjściu z lasu na odkryty teren kompania wpadła w zasadzkę. Po dwugodzinnej walce wyczerpała się amunicja. Straty sięgnęły 50 % stanu osobowego. Podporucznik Alfred Sofka podjął decyzję o poddaniu się. Do niewoli dostało się 37 żołnierzy. Podczas przesłuchań byli bici i torturowani, grożono im, że zostaną zastrzeleni. Żołnierze polscy podjęli próbę ucieczki z niewoli, ale udało się zbiec tylko dwóm - podporucznikowi Frugale i kapralowi Bondzelewskiemu, trzech zginęło - w tym także dowódca kompanii. Hitlerowcom udało się zatrzymać 32 żołnierzy. Umieszczono ich w stodole, skrępowano drutem kolczastym, oblano benzyną i spalono żywcem. Ich szczątki odnaleźli późniejsi zdobywcy Podgajów, którzy wbili w ziemię koło stodoły dębowy krzyż. Dzisiaj w miejscu śmierci 32 żołnierzy 3 pułku piechoty 1 Dywizji Piechoty, wznosi się monumentalny pomnik, symbolizujący płomienie płonącej stodoły, a jej rozmiary wyznaczają ułożone wokół pomnika kamienie.] |
|